Vraag aan de gemiddelde Nederlander hoe het gaat en je krijgt het antwoord: ‘’Druk’’. Naast dat stress gevoelsmatig niet fijn is, kan het ook invloed hebben op de kwaliteit van je huid. In dit artikel leggen we uit hoe dit komt en gaan we in op de verschillende soorten huiduitslag.
Stress op korte en lange termijn
We hebben allemaal weleens last van stress. Een kort moment van stress is niet direct ongezond, het zorgt ervoor dat ons lichaam in staat is om te vluchten of te vechten. Een onmisbare reactie die ons helpt om te overleven en direct actie te ondernemen. Tijdens kortdurende stress is er tijdelijk een verandering van de huid zichtbaar. Er kunnen plots roze, rode of paarsachtige bultjes of vlekken ontstaan op het lichaam die vaak snel weer verdwijnen als de rust is weergekeerd.
Wanneer stress een lange periode aanhoudt, komt ons lichaam in de problemen omdat er vitamine- en mineralentekorten ontstaan van onder andere magnesium, B-vitamines, vitamine C, zink en ijzer. Dit uit zich bij de één in slapeloze nachten, een ander krijgt last van rode plekken of puistjes. Langdurige stress kan echter ook voor chronische huidproblemen zoals eczeem zorgen.
Huidproblemen bij stress worden vaak veroorzaakt door histamine. Dit is een biogene amine die betrokken is bij verschillende fysiologische processen. Het stofje speelt een rol in het maag-darmkanaal en heeft de functie van neurotransmitter in het centrale zenuwstelsel. Daarnaast is histamine belangrijk rondom het afweersysteem. Maar, een overschot aan histamine kan verschillende huidklachten als gevolg hebben.
Rode vlekken op huid door stress
Waarschijnlijk heb je het zelf wel eens ervaren of bij een ander gezien; acute huiduitslag door stress. Vaak ontpopt de ergerlijke kwaal zich tijdens een situatie die stress oproept, zoals een presentatie, functioneringsgesprek of sollicitatie. Acute huiduitslag in de hals of het gezicht door stress tijdens bijvoorbeeld een belangrijke presentatie kan erg vervelend zijn. De stressvlekken laten de buitenwereld zien dat je nerveus bent en dat is vaak het laatste dat je wilt. Wanneer het lichaam tot rust komt, zullen de plekken echter vanzelf verdwijnen.
Maar waar komen die rode vlekken vandaan? Het lichaam maakt in korte tijd veel histamine vrij. Het vrijkomen van histamine uit cellen zorgt ervoor dat bloedvaten verwijden en de wanden verdunnen1. Daardoor komen vocht en immuuncellen via de bloedbaan naar je huid. Een nuttig proces, omdat het helpt om je huid van allergenen te ontdoen. Maar het zorgt ook voor die opvallende rode plekken, die vooral in je nek of gezicht opduiken.
Jeuk lichaam door stress
Als de stresssituatie voorbij is, keert de rust dus weer terug in het lichaam. Je lichaam breekt histamine, wat vrijgekomen is door de stress, weer af. Dit gaat niet in alle gevallen goed, bijvoorbeeld door een verstoorde methylering. Het lichaam kan de hoeveelheid histamine niet meer verwerken en er blijft histamine achter in je bloed.2 Dit kan zorgen voor rode bultjes die vervelend kunnen jeuken. Wanneer het histaminegehalte in het bloed weer daalt, trekken de bultjes vaak weer weg.
Eczeem door stress
Stress leidt soms ook tot klachten van chronische aard zoals eczeem. Eczeem is een ontstekingsreactie in de bovenste lagen van de huid. Dit ontstaat wanneer de huidbarrière is verstoord. Stress kan een oorzaak zijn van een verstoorde huidbarrière en dit kan atopisch eczeem en seborroïsch eczeem als gevolg hebben.3
Atopisch eczeem is vaak een erfelijke vorm van eczeem, chronisch of slechts kortdurend. De ernst van dit soort eczeem heeft soms ook te maken met bepaalde bacteriën. De kans is groot dat kinderen met atopisch eczeem allergieën ontwikkelen. Deze vorm komt voor bij 5-15% van de kinderen en bij 1-3% van de volwassenen.
Seborroïsch eczeem treft ongeveer 3% van de bevolking en treedt vaak pas op na de puberteit. Voorkeursplaatsen voor dit soort eczeem zijn de haargrenzen, wenkbrauwen, plooien naast de neus en in/achter de oren. Seborroïsch eczeem kan jeuk geven, maar niet zo ernstig als atopisch eczeem.
Atopisch eczeem door tekort aan fillagrine
Atopisch eczeem ontstaat door een tekort aan fillagrine.4 Dit is een eiwit in de huid met als taak vocht vast te houden in de hoornlaag. Fillagrine is opgebouwd uit histidine, een bouwstof voor verschillende stofjes zoals glutamaat, histamine en ijzer. Wanneer we bij stress veel glutamaat en histamine aanmaken, kan een tekort aan fillagrine het gevolg zijn. De huid wordt daardoor kwetsbaarder en er ontstaat sneller een ontstekingsreactie.
Soborroïsch eczeem door verhoogde talgproductie
Stress kan ook zorgen voor soborroïsch eczeem, dat veroorzaakt wordt door talgverstoppingen in de huid. Talg ontstaat bij een tekort aan vitamine A en teveel aan cortisol of testosteron.
De overmatige talgproductie kan acné als gevolg hebben. Acné is een verzamelnaam voor verschillende soorten huidaandoeningen die ontstaan door ontstoken of verstopte talgkliertjes, zoals puisten en mee-eters.
Wat kun je doen bij huidproblemen door stress?
Een overschot aan histamine en een tekort aan voedingsstoffen zijn belangrijke oorzaken voor het ontstaan van huidproblemen. Het kan daarom helpen om je te houden aan de volgende voedingsadviezen:
- Vermijd histaminerijke voeding
Histamine zit vooral in:
- Zuivel (belegen en oude kazen, schimmelkazen, blauwaderkazen, zure room/creme fraiche, kwark, yoghurt)
- Vlees (varkensvlees, lamsvlees, wild)
- Vis (makreel, tonijn, kabeljauw, haring, sardines, schaal- en schelpdieren (ook kroepoek), ingeblikt)
- Groente (tomaten, spinazie, bietjes, champignons)
- Fruit (avocado, grapefruit)
- Kruiden (vanille, kaneel, kruidnagel, komijn, koriander, kervel, gember, nootmuskaat)
- Gefermenteerd voedsel (kimchi, zuurkool, kombucha, kefir, augurken, yoghurt)
- Marmite, miso, sojasaus
- Gedroogd fruit (rozijnen, pruimen, dadels, vijgen);
- Alle voedingsmiddelen of supplementen die gist bevatten (zuurdesembrood, voedingsgist, etc.)
- Bottenbouillon
- Verwerkt of gezouten vlees (droge worstsoorten zoals rauwe ham, salami en cervelaatworst)
- Lever, varkensvlees, wild
- Ingeblikt voedsel
- Olijven
- Chilipoeder, kaneel en kruidnagel
- Voedingsmiddelen rijk aan zwavel
Zwavel stimuleert de aanmaak van collageen en komt voor in alles wat ‘stinkt’: ui, knoflook, prei, en kool.
- Voeding rijk aan vitamine C
Vitamine C bevordert de vorming van bindweefsel en zit veel in: paprika’s, koolsoorten, citrusfruit, kiwi’s, bessen en aardbeien.
- Zinkrijke eetwaar
Dit mineraal is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van weefsel. Er zit veel zink in alle voedingsmiddelen zoals hennepzaad, pompoenpitten, lijnzaad, cacao, lever en cashewnoten.
- Vitamine A rijke voeding
Vitamine A draagt bij aan een gezonde huid en bindweefsel. Ook ondersteunt het nutriënt het herstellend vermogen van de huid. Het zit veel in lever, wortelen, paksoi en spinazie.
- Eet zo min mogelijk verzadigde vetzuren
Verzadigde vetzuren zijn een risicofactor voor het ontstaan van nauwere bloedvaten door vervetting. De stoffen zitten veel in zuivel, vlees, kaas, vleeswaren en vooral in koekjes, snacks, margarines en kant-en-klaar producten.
- Voldoende omega-3
Dit krijg je binnen door het eten van vette vis, walnoten, lijnzaadolie (mits niet verwarmd) en olijfolie.
- Drink voldoende (1,5 tot 2 liter per dag)
Een gehydrateerde huid is minder gevoelig voor eczeem.
Tot slot
Huiduitslag, rode vlekken, bultjes, jeuk en eczeem, het kan allemaal veroorzaakt worden door stress. Het is dan ook belangrijk om de oorzaken van jouw stress te ontdekken. Dat is de eerste stap om huidproblemen te verminderen. Als je weet wat jouw stressoren zijn, dan kun je stappen ondernemen om ze te verminderen of te vermijden.
Dit kan bijvoorbeeld doormiddel van gezonde veranderingen in je leefstijl doorvoeren om zo de effecten van druk beter te kunnen beheersen. Denk aan gezonde en gevarieerde voeding, regelmatig bewegen, voldoende slaap, ademhalingsoefeningen, meditatie of yoga. Dit kan al helpen om jezelf kalmer, meer gefocust en energieker te voelen.
En mochten de rode vlekken toch weer oppoppen bij een volgende presentatie: geen zorgen, ze verdwijnen vanzelf weer. Neem bij twijfel altijd contact op met je huisarts, therapeut of een professional in de geestelijke gezondheidszorg. Je bent niet alleen!
Bron: Ortho Health Foundation
KlantenService