Glucosamine en chondroïtine: effectief bij pijnlijke gewrichten?

Publicatie datum 12-09-2023 15:10:19
Categorie Info

Krakende knieën en knakkende heupen zijn gelukkig een normaal verschijnsel en meestal niks om je zorgen om te maken. Anders is het wanneer dit gepaard gaat met pijn. Wanneer je last hebt van pijnlijke gewrichten, zijn er diverse voedingsstoffen die je kan inzetten, met in het bijzonder glucosamine en chondroïtine. Laten we inzoomen op het effect van dit duo bij pijnlijke gewrichten.

 Pijnlijke gewrichten: waar komt dit door?

Om te begrijpen waar de pijn in gewrichten vandaan komt, is het belangrijk om de anatomie helder te hebben. Gewrichten vormen de verbinding tussen botten, wat ervoor zorgt dat beweging mogelijk is. De vorm van het gewricht bepaalt de mate van beweeglijkheid. Denk dan aan kogelgewrichten zoals de schouder, en scharniergewrichten zoals de knie.

Gewrichten zijn bedekt met kraakbeen: een laagje dat wrijving vermindert en voor bescherming van het gewricht zorgt. Het synoviale vocht smeert het kraakbeen en zorgt voor soepele beweging. Kraakbeen speelt een ontzettend grote rol wanneer het aankomt op pijnlijke gewrichten.

Als kraakbeen is beschadigd of versleten, kan dit leiden tot gewrichtsproblemen, waaronder artrose. Dit is één van de meest voorkomende gewrichtsaandoeningen. Artrose kenmerkt zich door pijn en stijfheid in de gewrichten, doordat de botten niet meer soepel over elkaar bewegen en schokken minder goed worden opgevangen. Dit kan leiden tot een ontstekingsreactie, wat de pijn kan verergeren.

Artritis is een andere gewrichtsaandoening die pijnlijke en stijve gewrichten veroorzaakt. De oorzaak van artritis is echter niet slijtage, maar ontstekingen van de gewrichten. Andere vormen van reuma kunnen ook pijn in gewrichten veroorzaken.

De effectiviteit van glucosamine & chondroïtine

Wanneer we kijken naar eerdergenoemde oorzaken van pijnlijke gewrichten kunnen glucosamine en chondroïtine effectieve nutriënten zijn om in te zetten. Afzonderlijk, maar ook zeker samen, kunnen ze de last van gewrichten aanzienlijk verminderen.1 Laten we eerst eens kijken wat ze precies doen in het lichaam voor de gewrichten.

Glucosamine

Glucosamine is een aminosuiker in het lichaam en bevindt zich met name in het kraakbeen. Het is essentieel voor de aanmaak van glycosaminoglycanen, proteoglycanen en hyaluronzuur – belangrijke stoffen die betrokken zijn bij de vorming en het herstel van gewrichtskraakbeen. Veroudering blijkt een belangrijke bijdrager aan degeneratie van de gewrichten.

De brede werking van glucosamine uit zich onder andere in het tegengaan van veroudering. Zo werkt dit nutriënt als een beschermend middel tegen cellulaire stress en bevordert het de celoverleving.2 Glucosamine draagt bij aan het vertragen van de afbraak van kraakbeen en het verbeteren van de gewrichtsfunctie.3

Glucosamine is een natuurlijk voorkomende stof die te vinden is in de schaal van schaaldieren en in het bindweefsel van dieren. Het komt niet in grote hoeveelheden voor in veel voedingsmiddelen, maar er zijn enkele bronnen van glucosamine beschikbaar:

  • Dierlijke pezen en ligamenten: hoewel meestal niet direct als voeding geconsumeerd
  • Schaaldieren: zoals garnalen, krabben en kreeften
  • Bottenbouillon: bevat doorgaans kleine hoeveelheden glucosamine

Chondroïtine

Het glycosaminoglycaan chondroïtine bevindt zich ook met name in kraakbeenweefsel. Het lichaam maakt deze van nature aan uit glucuronzuur en galactosamine. Deze stof fungeert als bouwsteen voor de structuur van het gewrichtsmatrix en kan bijvoorbeeld ook de productie van hyaluronzuur stimuleren. Daarnaast blijkt chondroïtinesulfaat ontstekingsremmende eigenschappen te hebben.4

Chondroïtine is een natuurlijk bestanddeel dat wordt aangetroffen in dierlijk kraakbeen. We treffen het aan in de volgende voedingsbronnen:

  • Dierlijk kraakbeen: een directe bron van chondroïtine is het kraakbeen van dieren. Daarom worden traditionele bottenbouillons vaak beschouwd als een goede bron van chondroïtine.
  • Gevogelte: vooral kip waarbij de gewrichten en huid de voornaamste bronnen zijn.
  • Rund- en varkensvlees: met name in de gewrichten en bindweefsels van deze dieren is chondroïtine aanwezig.
  • Vis: met name het kraakbeen.

Aanvullende voeding voor de gewrichten

Naast eiwitten, omega 3-vetzuren en groengekleurde bladgroenten (rijk aan vitaminen en mineralen), is er een andere voedingsstof die we graag willen uitlichten. We hebben het hier namelijk over de tongbreker methylsulfonylmethaan (ofwel MSM), een natuurlijke organische zwavelverbinding.

Zwavel is essentieel voor een groot aantal lichaamsfuncties en een onderdeel van vrijwel alle eiwitten. Zo is de structuur van bindweefsel en kraakbeen bijvoorbeeld sterk afhankelijk van voldoende zwavel. MSM heeft, net als chondroïtine, ontstekingsremmende eigenschappen die kunnen helpen bij het verminderen van pijn en zwelling in de gewrichten.5

Deze voedingsstof treffen we in kleine hoeveelheden aan in de volgende voeding:

  • Rauwe melk
  • Koffie en thee
  • Appels, tomaten, frambozen en aardbeien
  • Groene groenten zoals boerenkool, spruitjes, ui, knoflook en broccoli
  • Granen zoals haver en tarwe
  • Vlees, gevogelte en vis

Pijn in gewrichten verminderen

Er zijn veel onderzoeken gedaan naar de werking van glucosamine, chondroïtine en MSM. Naast dat ze op zichzelf een veelbelovend werkingsmechanisme hebben, lijkt onderzoek te suggereren dat ze in combinatie met elkaar de gewrichtsmobiliteit verbeteren en de pijn in gewrichten verminderen.6  Diverse onderzoeken laten verbeterde resultaten zien met een dergelijk combinatieproduct ten opzichte van het gebruik van een placebo.7,8,9

Daarnaast is er redelijk wat onderzoek gedaan naar een glucosamine en chondroïtine combinatie. Hoewel de resultaten wisselend zijn, geven diverse onderzoeken verbetering in symptomen van artrose aan.10 Ook de combinatie van glucosamine met MSM heeft een bewezen werking in het verminderen van pijn en zwelling, en het verbeteren van het functionele vermogen van gewrichten. Nog beter en sneller zelfs dan de nutriënten afzonderlijk.11

Tot slot

Beschadigd of versleten kraakbeen kan leiden tot gewrichtsproblemen, waaronder artrose. Daarom is het noodzakelijk om aanmaak en herstel van het kraakbeen en andere betrokken stoffen te stimuleren. Wat helpt tegen artrose is in eerste instantie een overkoepelende gezonde leefstijl om veroudering te vertragen, maar daarbij kan het trio glucosamine, chondroïtine en MSM je de benodigde ondersteuning bieden om af te rekenen met pijnlijke gewrichten.

Referenties
  1. Lubis, A. M., Siagian, C., Wonggokusuma, E., Marsetyo, A. F., & Setyohadi, B. (2017). Comparison of glucosamine-chondroitin sulfate with and without methylsulfonylmethane in grade I-II knee osteoarthritis: a double blind randomized controlled trial. Acta Med Indones, 49(2), 105-111.
  2. Henrotin, Y., Chevalier, X., Herrero-Beaumont, G., McAlindon, T., Mobasheri, A., Pavelka, K., … & Biesalski, H. (2013). Physiological effects of oral glucosamine on joint health: current status and consensus on future research priorities. BMC Research Notes, 6(1), 1-11.
  3. Al-Saadi, H. M., Pang, K. L., Ima-Nirwana, S., & Chin, K. Y. (2019). Multifaceted protective role of glucosamine against osteoarthritis: review of its molecular mechanisms. Scientia Pharmaceutica, 87(4), 34.
  4. Martel-Pelletier, J., Tat, S. K., & Pelletier, J. P. (2010). Effects of chondroitin sulfate in the pathophysiology of the osteoarthritic joint: a narrative review. Osteoarthritis and cartilage, 18, S7-S11.
  5. Butawan, M., Benjamin, R. L., & Bloomer, R. J. (2017). Methylsulfonylmethane: applications and safety of a novel dietary supplement. Nutrients, 9(3), 290.
  6. Vidyasagar, S., Mukhyaprana, P., Shashikiran, U., Sachidananda, A., BAIRY, L., ADIGA, S., … & RAO, S. (2004). Efficacy and tolerability of glucosamine chondroitin sulphate-methyl sulfonyl methane (MSM) in osteoarthritis of knee in indian patients.
  7. Nakasone, Y., Watabe, K., Watanabe, K., Tomonaga, A., Nagaoka, I., Yamamoto, T., & Yamaguchi, H. (2011). Effect of a glucosamine-based combination supplement containing chondroitin sulfate and antioxidant micronutrients in subjects with symptomatic knee osteoarthritis: A pilot study. Experimental and therapeutic medicine, 2(5), 893-899.
  8. Katayoshi, T., Kageyama, M., Kobashi, R., Minakuchi, J., Suzuki, N., Takara, T., … & Naito, K. (2017). Efficacy and safety of a compound supplement containing glucosamine, chondroitin, and five bioactive ingredients in volunteers with knee joint pain. Personalized Medicine Universe, 6, 17-21.
  9. Żęgota, Z., Goździk, J., & Głogowska-Szeląg, J. (2021). Efficacy of herbal and naturally-derived dietary supplements for the management of knee osteoarthritis: a mini-review. Wiad Lek, 74(8), 1975-1983.
  10. Vangsness Jr, C. T., Spiker, W., & Erickson, J. (2009). A review of evidence-based medicine for glucosamine and chondroitin sulfate use in knee osteoarthritis. Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery, 25(1), 86-94.
  11. Usha, P. R., & Naidu, M. U. R. (2004). Randomised, double-blind, parallel, placebo-controlled study of oral glucosamine, methylsulfonylmethane and their combination in osteoarthritis. Clinical drug investigation, 24, 353-363.

Bron:
Ortho Health Foundation
https://www.sohf.nl/blog/glucosamine-en-chondroitine-effectief-bij-pijnlijke-gewrichten

Deel deze tip